Obliczanie daty Pierwszego Dnia Świąt Wielkanocnych
Wyznaczanie daty Wielkanocy w danym roku oraz pozostałych świąt zależnych od tej daty
Belgijski meteorolog i astronom Jean Meeus (ur. 12.12.1928 r.) opracował w 1991 roku uniwersalny algorytm obliczania daty Wielkanocy, czyli daty niedzieli po pierwszej wiosennej pełni księżyca (po 21 marca). Ten sposób obliczeń jest najbardziej złożony, ale działa dla każdego roku większego od zera. Istnieją inne, protsze sposoby obliczeń, ale mają one zastosowanie w konkretnych przedziałach lat.
Jak podaje ks. Józef Dębiński (Dlaczego data Wielkanocy jest zmienna, Niedziela włocławska, 16/2003), problem ustalenia jednej daty Wielkanocy wynika z różnicy w dacie ukrzyżowania Chrystusa podanej w Ewangeliach. Już w 155 r. bisku Smyrny Polikarp próbował bezskutecznie ustalić z papieżem Anicetem jeden termin Świąt Wielkanocy dla całego Kościoła. Dopiero na pierwszym soborze ekumenicznym w tureckiej Nicei (325 r.) przyjęto, że Wielkanoc będzie obchodzona w niedzielę po równonocy (w metropolii efezkiej był to dzień 14. nizan, czyli niekoniecznie w niedzielę). Nadal jednak różnie Kościoły wschodnie i zachodnie ustalały datę Wielkanocy, gdyż różnie określono datę równonocy. Poprawnie wyznaczona przez Aleksandryjczyków data równonocy została przez Rzym zaakceptowana dopiero w V wieku. Kalendarz z poprawnymi datami Niedzieli Wielkanocnej opracował w VI w. scytyjski mnich Dionysius Exiguus (Mały). Mikołaj Kopernik wykonał własnoęcznie tablicę astronomiczną, na której wykreślił równonoc wiosenną, co także pozwalało podać datę Wielkanocy. Wprowadzenie w XVI w. kalendarza gregoriańskiego i błędy kalendarza juliańskiego spowodowały przesunięcie względem rzeczywistej daty wiosennej równonocy, które dziś wynosi 15 dni. Co jakiś czas odżywają propozycje ustalenia stałej daty Wielkanocy dla wszystkich chrześcijańskich Kościołów. Najczęstszą propozycją jest niedziela w pobliżu dnia 3 kwietnia, czyli dnia wymienianego w wielu badaniach historycznych jako prawdopodobną datę śmierci Chrystusa.
Poniżej można wyznaczyć datę Wielkanocy dla wprowadzonego roku, a w tabeli zobaczyć, w jaki sposób działa algorytm Meeusa (poszczególne kroki obliczeń wyróżniono kolorami).
Pod tabelką podano zasady wyznaczania dat pozostałych świąt, zależnych od daty Wielkanocy w danym roku.
Poszczególne kroki obliczeń według algorytmu Meeusa:
| Działanie | Oznaczenie | Wynik |
|---|---|---|
| Ustalenie roku: | R | |
| Reszta z dzielenia całkowitego liczby przez 19: | A | |
| Wynik zaokrąglenia w dół z dzielenia liczby przez 100: | B | |
| Reszta z dzielenia całkowitego liczby przez 100: | C | |
| Wynik zaokrąglenia w dół z dzielenia liczby przez 4: | D | |
| Reszta z dzielenia liczby przez 4: | E | |
| Wynik zaokrąglenia w dół z (( + 8) / 25): | F | |
| Wynik zaokrąglenia w dół z (( - + 1) / 3): | G | |
| Reszta z dzielenia całkowitego liczby (19 * + - - + 15) przez 30: | H | |
| Wynik zaokrąglenia w dół z dzielenia liczby przez 4: | I | |
| Reszta z dzielenia całkowitego liczby przez 4: | K | |
| Reszta z dzielenia całkowitego liczby (32 + 2 * + 2 * - - ) przez 7: | L | |
| Wynik zaokrąglenia w dół z dzielenia liczby (( + 11 * + 22 * ) przez 451: | M | |
| Reszta z dzielenia całkowitego liczby ( + - 7 * + 114) przez 31: | P | |
| Numer dnia Wielkanocy: + 1 | Dzień | |
| Numer miesiąca Wielkanocy (zaokrąglenie w dół liczby (( + - 7 * + 114) / 31) | Miesiąc |
Daty pozostałych świąt, zależne od wyznaczonej daty Wielkanocy w danym roku:
Środa Popielcowa przypada 46 dni (40 dni postu + 6 niedziel) przed datą Wielkanocy.
Uroczystość Miłosierdzia Bożego przypada w niedzielę po Niedzieli Wielkanocnej.
Święto Wniebowstąpienia przypada w niedzielę 42 dni po Wielkanocy.
Uroczystość Zesłania Ducha Świętego przypada w niedzielę 49 dni po Wielkanocy.
Święto NMP Matki Kościoła przypada w poniedziałek po Uroczystości Zesłania Ducha Świętego.
Święto Jezusa Chrystusa, Najwyższego i Wiecznego Kapłana przypada w czwartek po Uroczystości Zesłania Ducha Świętego.
Uroczystość Trójcy Przenajświętszej przypada w pierwszą niedzielę po Uroczystości Zesłania Ducha Świętego.
Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa (Boże Ciało) przypada w czwartek po Uroczystości Trójcy Przenajświętszej.
Uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa przypada w piątek po drugiej niedzieli po Uroczystości Zesłania Ducha Świętego.
Wspomnienie Niepokalanego Serca NMP przypada w sobotę bezpośrednio po Uroczystości Najświętszego Serca Pana Jezusa.